© Boğaziçi Üniversitesi Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi

Yeniden Sovyet Rusya’da

Az sonra uçağın merdivenlerinde uzun boylu, kızıl saçlı, güzel bir adam göründü. Adımları serbest, ama sağlamdı. Başını hafifçe geriye doğru atmıştı. Mavi gözleri merak ve ilgi doluydu. Onun buraya niçin geldiğini anlamamız için beş dakika yetip de arttı bile: o buraya dinlenmeye, ödül almaya, bir sayrılığından sağalmaya değil, yaşamaya, çalışmaya gelmişti. Bir tek parmak uçları, ellerine tutuşturulan bir kucak dolusu çiçeği tutarken yorgunluktan ve heyecandan hafifçe titriyordu.
Konstantin Simonov. Aktaran: Göksu, Saime ve Timms, Edward Romantik Komünist. Yapı Kredi Yayınları, 2011. 330.

Bu sefer Moskova’da çok farklı bir atmosfer vardır. Nâzım Hikmet’in 1920’lerin başında bıraktığı Sovyetler’deki devrim heyecanı yerini bürokratik baskıcı bir rejimin korkularına bırakmıştır. Nâzım Hikmet tanıdığı sanatçı dostlarını sorduğunda belirsiz cevaplar alır, edebiyat dergilerinde, tiyatro sahnelerinde Mayakovski’yi Meyerhold’u görememekten şikayetçidir. Stalin’in, sonu kendi doktorlarını tutuklattırmaya kadar varacak olan asıl paranoyası yeni başlıyordu diyen Yevtuşenko, Nâzım Hikmet’in tepkisini şöyle anlatır:

1951'de Nâzım Hikmet'in Stalin Rusya'sına tepkisi, Romantik Komünist kitabından alıntı
Seslendiren: Göksenin Göksel
Ses Tasarımı: Göksenin Göksel
Kaynak: Göksu, Saime ve Timms, Edward. Romantik Komünist. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 2011. s.19-20
Görsel: Vsevolod Meyerhold’un 1922 tarihli biyomekanik tiyatro oyunlarından bir kare.
Nâzım'ın Hikâyesi Soundcloud hesabı
Albüm
Murat Germen & Cafer Türkmen Arşivi
Nâzım Hikmet’in albümü, fotoğraf sanatçısı ve akademisyen Murat Germen’in, Cafer Türkmen ile birlikte özel teknikler kullanarak sayısal ortama aktardığı fotoğraflardan oluşmaktadır. Germen’in özel izniyle kullanılan fotoğraflar telif hakkına tabidir.
Gogol'ün 100. ölüm yıldönümü toplantısında. Bolşoy Tiyatrosu, Moskova, 4 Mart 1952.
Gogol'ün 100. ölüm yıldönümü toplantısında. Bolşoy Tiyatrosu, Moskova, 4 Mart 1952.
Besteci Dimitri Şostakoviç'e (Nâzım Hikmet'in sağında) Uluslararası Barış Ödülü verilirken. Sütunlu Salon, Moskova, 1954.

Kaçış

ÖNCEKİ

Vatandaşlıktan Çıkarılması

SONRAKİ
naziminhikayesi